Không phải trẻ sơ sinh nào sinh ra cũng có trạng thái tốt nhất. Và vì vậy, cha mẹ cần trang bị cho bản thân những kỹ năng chăm sóc dành cho trẻ trong những trường hợp đặc biệt như trẻ bị ốm hay sinh non.

Tại sao trẻ sơ sinh cần được chăm sóc đặc biệt?

Trẻ sơ sinh có thể cần được chăm sóc đặc biệt trong một môi trường thích hợp vì một số lý do, bao gồm: 

1. Trẻ được sinh sớm (sinh non) – cứ 13 trẻ thì có 1 trẻ sinh sớm và trẻ sinh trước 34 tuần có thể cần được trợ giúp thêm về hô hấp, cho ăn và giữ ấm cơ thể
2. Trẻ rất nhỏ và nhẹ cân
3. Trẻ bị nhiễm trùng
4. Trẻ có mẹ bị bệnh tiểu đường
5. Trẻ bị vàng da
6. Trẻ được sinh ra từ một ca sinh rất khó khăn
7. Trẻ đang chờ đợi mẹ hồi phục sau phẫu thuật phức tạp

Chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ bị ốm và sinh non

Chạm và ôm trẻ

Nếu em bé bắt buộc phải nằm trong lồng ấp hoặc có sự hỗ trợ của máy thở, các ống dây và nhiều chi tiết khác sẽ gắn vào mặt và cơ thể của bé. Tùy thuộc vào sức khỏe, mẹ hãy trao đổi với y tá để được giải thích mọi công việc chăm sóc cho trẻ, lý do cần làm, cách thực hiện và ý nghĩa của công việc. Mẹ có thể bắt đầu với các công việc nhỏ như thay tã, giặt và thay quần áo cho trẻ.

Khi sức khỏe của trẻ đã ổn định, mẹ có thể sẽ được bế con. Các y tá có thể giúp mẹ đưa em bé ra khỏi lồng ấp và hướng dẫn mẹ cách tiếp xúc da kề da. Em bé sẽ được hưởng lợi rất nhiều từ việc tiếp xúc cơ thể với mẹ. Mẹ cũng có thể nói chuyện với bé – điều này có thể mang lại lợi ích cho cả hai. Mẹ nên rửa tay cẩn thận và lau thật khô trước khi chạm vào bé.

Cho trẻ ăn

Đầu tiên, em bé có thể quá nhỏ hoặc quá ốm để tự ăn. Mẹ có thể vắt một ít sữa mẹ và nhờ y tá cung cấp cho bé qua ống truyền. Một ống nhỏ được đưa qua mũi hoặc miệng của trẻ vào dạ dày và sẽ không làm tổn thương trẻ.

Nói chuyện với y tá tại bệnh viện để tìm hiểu cách vắt sữa mẹ cho bé. Bệnh viện có thể có máy hút sữa mà mẹ nên sử dụng. Sữa mẹ có những lợi ích đặc biệt, đặc biệt là đối với trẻ bị ốm hoặc sinh non, vì sữa mẹ giàu protein (đặc biệt là kháng thể), chất béo và khoáng chất.

Nếu em bé không thể uống sữa mẹ ngay sau khi vắt ra, sữa có thể được đông lạnh và cho chúng uống khi chúng sẵn sàng. Khi về nhà, mẹ có thể vắt sữa trước và để người thân hoặc vú nuôi trẻ cho trẻ bú khi mẹ đi vắng. Không cần phải lo lắng về lượng sữa mẹ sản xuất vì bầu ngực mẹ sẽ tự điều chỉnh lượng sữa phù hợp với khả năng bú của trẻ.

Lồng ấp

Những em bé còn rất nhỏ hoặc sinh non được nuôi trong lồng ấp để giữ ấm. Mẹ vẫn có thể tiếp xúc nhiều với bé qua lồng ấp này. Một số lồng ấp có phần áo hở, nhưng nếu lồng ấp của bé không có, mẹ có thể luồn tay qua các lỗ ở mặt bên của lồng ấp để vuốt và chạm vào bé.

Trẻ sơ sinh bị vàng da

Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh thường gặp do gan của chúng chưa phát triển đầy đủ. Vàng da sẽ làm cho da và lòng trắng mắt của chúng có màu hơi vàng.

Trẻ sơ sinh bị vàng da nặng có thể được điều trị bằng liệu pháp ánh sáng (đèn chiếu). Em bé được cởi quần áo và đặt dưới ánh sáng, thường có miếng che mắt mềm hoặc một chiếc hộp đặc biệt trên đầu để bảo vệ mắt. Ánh sáng đặc biệt giúp phá vỡ hóa chất gây vàng da. Có thể cho em bé được chiếu đèn bên giường của mẹ trong khu hậu sản để hai mẹ con không phải xa nhau.

Tiếp tục điều trị bằng ánh sáng trong vài ngày, với thời gian nghỉ giữa các bữa ăn, trước khi hết vàng da. Đôi khi, nếu tình trạng vàng da trở nên tồi tệ hơn, bé có thể cần được truyền máu nhưng điều này rất hiếm gặp. Một số em bé bị vàng da do bệnh gan và cần điều trị khác. Xét nghiệm máu sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng của bé trước khi bắt đầu chiếu đèn.

Trẻ sơ sinh bị vàng da sau 2 tuần sinh

Nhiều trẻ sơ sinh bị vàng da đến 2 tuần sau khi được sinh ra, hoặc 3 tuần ở trẻ sinh non. Hiện tượng phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh bú sữa mẹ và không gây hại. Vì vậy, đây không phải là lý do để ngừng cho con bú.

Điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ trong vòng một hoặc hai ngày sau nếu trẻ vẫn còn vàng da sau 2 tuần, đặc biệt nếu phân của trẻ có màu trắng như phấn. Điều này có thể chỉ ra một vấn đề về gan của trẻ. Xét nghiệm máu sẽ phân biệt giữa vàng da sinh lý hay vàng da bệnh lý cần điều trị khẩn cấp.

Theo NHS.